3B SINTAKSIS

SOALAN 3 B : ASPEK SINTAKSIS

1.0  MENUKARKAN AYAT

1.1  Ayat Aktif kepada Ayat Pasif

·         Aktif = Subjeknya (Pelaku) + Objek (Penderita). Contoh :

Abang sedang membersihkan halaman rumah.

Pelaku      imbuhan MeN-            Penderita

·         Pasif = Subjeknya (penderita) kerana dikenai kesan kata kerja pasif

Halaman rumah sedang dibersihkan oleh Abang.

Penderita             imbuhan di- + oleh      Pelaku

Formula:

Aktif : Pelaku       + imbuhan MeN-               + Penderita (+ Keterangan)

Pasif : Penderita   + imbuhan di... + oleh       + Pelaku     (+ Keterangan)

• Bagi Kata ganti Nama Diri Pertama (saya,aku, ku) dan Kata Ganti Nama Diri Kedua (kamu, awak, anda) tidak boleh menerima imbuhan pasif di..+ oleh. Sebaliknya, imbuhan meN- digantikan dengan kata dasar sahaja. Contohnya :

Aktif : Saya belum habis membaca buku ini kerana terlalu sibuk.

Pasif : Buku ini belum habis saya baca kerana terlalu sibuk.

1.2  Ayat Susunan Biasa kepada Susunan Songsang

• Biasa              =  Subjek         +          Predikat

Contoh ayat :  Burung itu                    terbang.

• Songsang      =  Predikat      +          Subjek

Contoh ayat :  Terbang                       burung itu.

1.3  Ayat Cakap Ajuk kepada Ayat Cakap Pindah

Menukarkan Ayat Cakap Ajuk kepada Cakap Pindah.

• Baca dan fahami maksud petikan secara keseluruhannya
• Gunakan bahasa yang gramatis dan baku. Unsur-unsur slanga dan dialek tidak boleh digunakan.
• Boleh menambahkan imbuhan pada kata-kata yang sesuai. Kata-kata tertentu boleh ditambah supaya susunan ayat menjadi lebih lengkap dan tidak menyalahi hukum tatabahasa.
• Sturuktur ayat perlu betul, pengolahan hendaklah baik mengikut susunan teks asal dan lancar.
• Tukarkan kata ganti nama diri, masa, tempat dan sebagainya kepada yang sesuai. Contohnya aku-dia,kami-mereka,di sini-di sana.
• Kata seru ditukar menjadi frasa mengikut konteks ayat. Contohnya:aduh = mengerang kesakitan, amboi = perasaan terkejut, cis = dengan marahnya, eh = dengan hairan, wah = dengan perasaan kagum.
• Ayat perintah ditukar kepada frasa yang sesuai. Contohnya: Jangan- melarang, Sila masuk-menjemput
• Penggunaan kata singkatan ditukar kepada perkataan lengkap. Contohnya: nak-hendak, mak-emak, mau-mahu.

Menukarkan Ayat Cakap Pindah kepada Cakap Ajuk.

• Cakap ajuk boleh ditulis dalam dua cara ;
• Ayat bentuk dialog dengan penggunaan tanda pengikat kata “...”
• Ayat bentuk dialog yang tersusun mengikut turutan penutur. Nama penutur ditulis di sebelah kiri. Tidak perlu tanda pengikat kata.
• Tukarkan kata ganti nama diri, masa, tempat dan sebagainya kepada yang sesuai. Contohnya dia-saya, aku-nama seseorang, mereka-kami, di sana-di sini.
• Tulis tanda soal (?), dan tanda seru (!) dalam ayat yang ditukar. Frasa kata seru perlu ditukarkan dengan kata seru yang sesuai.
• Penggunaan kata singkatan boleh digunakan
• Unsur-unsur slanga dan dialek boleh digunakan.

2.0  MENYAMBUNG DAN MEMISAHKAN AYAT

2.1 Menyambung Ayat Tunggal kepada Ayat Majmuk

• Jangan menyambung kurang atau lebih daripada yang diarahkan
• Gunakan kata hubung/penanda wacana yang sesuai
• Jangan ubah sturuktur ayat dan jangan tinggalkan isi penting

2.2 Memisahkan Ayat Majmuk kepada ayat Tunggal

• Jangan menyambung kurang atau lebih daripada yang diarahkan
• Pisahkan idea= 1 idea diungkapkan dalam satu ayat
• Bina ayat tunggal yang berisi 1 idea itu menggunakan kata-kata dalam petikan asal.
• Kata hubung dan penanda wacana boleh dihilangkan dalam ayat tunggal anda.

3.0  MENGANALISIS AYAT

1)    Membahagikan ayat kepada subjek dan predikat.

2)    Menentukan pola ayat dasar = (FN+FN), (FN+FK), (FN+FA), (FN+FS)

3)    Menentukan jenis-jenis ayat

              i.        Ayat penyata – Ayat yang menyatakan / memberi keterangan. Contoh : Cikgu mengajar pelajar.

            ii.        Ayat Tanya - untuk menanyakan sesuatu hal. Contoh : Bilakah anda datang?

           iii.        Ayat seruan – untuk melahirkan keadaan perasaan takut, marah, takjub, geram. Contoh : Amboi, garangnya!

           iv.        Ayat Perintah – Untuk menimbulkan satu tindakan, ditujukan kepada orang kedua.

a.    Ayatt suruhan – untuk memberi perintah / arahan. Contoh : Ambillah kuih ini.

b.    Ayat larangan – untuk mencegah seseorang melakukan sesuatu. Menggunakan kata : jangan, usah, tak usah sebelum kata kerja. Contoh : Usahlah awak bersedih lagi.

c.    Ayat silaan – untuk menjemput / mempersilakan. Contoh : Sila masuk pejabat saya.

d.    Ayat permintaan – untuk memohon permintaan dan pertolongan. Contoh : Tolong jangan bising.